Tevkif yoluyla kesilen vergilerin yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir veya kurumlar vergisinden mahsubu ve kalan kısmın iadesi, geçici verginin mahsup ve iadesi ile bu vergilere ait vergi hatalarından kaynaklanan iade işlemlerin düzenlendiği 252 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin bazı hükümleri, 315 Seri No.lu Tebliğ ile değiştirilmiştir.
A- Hakedişlerden Kesilen Stopajın Ne Kadarı Nakit Olarak İade Alınabilir?
1) 50.000 TL’ye Kadar Nakit İadeler
Tevkif yoluyla kesilen vergilere ilişkin nakden iade edilecek tutarın 50.000 Türk Lirasını geçmemesi halinde iade talebi, iade talep dilekçesi (1A) ile birlikte bu dilekçenin “Nakden İadelere İlişkin Açıklamalar” kısmında yer alan eklenecek belgelerin eksiksiz ibraz edilmesi kaydıyla inceleme raporu ve teminat aranmaksızın yerine getirilecektir.
2) 50.000 TL Üzerindeki Nakit İadeler
Nakden yapılacak iade taleplerinin 50.000 Türk Lirasını aşması halinde, 50.000 Türk Lirasını aşan kısım Vergi Usul Kanununa göre vergi inceleme yetkisi bulunanlarca yapılacak inceleme sonucunda düzenlenecek vergi inceleme raporuna göre iade edilecek ve 50.000 Türk Lirasına kadar olan kısım ise, iade talep dilekçesi (1A) ve eklerinin eksiksiz ibraz edilmesi koşuluyla teminat aranmaksızın ve inceleme raporu beklenmeksizin iade edilecektir.
3) Yeminli Mali Müşavir Raporuyla Alınabilecek Nakit İadeler
Nakden iade talebinin 500.000 Türk Lirasına kadar olan kısmı mükellefle süresinde tam tasdik sözleşmesi düzenlemiş yeminli mali müşavirce düzenlenecek tam tasdik raporu uyarınca iade edilebilir.
İade talebinin 500.000 Türk Lirasını aşan kısmının iadesi ise; vergi inceleme yetkisi bulunanlarca düzenlenen vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilir.
4) Teminat Verilerek Alınabilecek Nakit İadeler
Vergi inceleme yetkisi bulunanlarca düzenlenen vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilecek (50.000 TL veya 500.000 TL üzeri) nakit iade talepleri, mükelleflerin teminat gösterilmesi halinde inceleme sonucu beklenmeksizin yerine getirilecektir.
Banka teminat mektuplarının (süresiz-şartsız) paraya çevrilmeleri konusunda hiçbir sınırlayıcı şart taşımaması ve 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu hükümlerine göre faaliyette bulunan bankalar tarafından düzenlenmiş olması gerekir.
Gösterilen teminatlar, vergi inceleme sonucuna göre çözülecektir.
B- Hakedişlerden Kesilen Stopajın Ne Kadarlık Kısmı Mahsup Yoluyla Alınabilir?
Tevkif yoluyla kesilen vergilerin yıllık beyannamedeki mahsuplar sonunda kalan kısmının diğer vergi borçlarına mahsup talebi; tutarına bakılmaksızın, inceleme raporu ve teminat aranılmadan yerine getirilir.
C- Mükellefin Hangi Borçlarına Mahsup Yapılabilir?
Mükelleflerin diğer vergi borçlarının yanında aşağıda belirten vergi borçlarına da mahsup talep edebilirler.
1- Ortağı bulundukları adi ortaklık veya kollektif şirketlerin müteselsilen sorumlu oldukları vergi borçlarına da mahsup talebinde bulunabilirler.
Bu taleplerin yerine getirilebilmesi için, iade alacaklısı mükellefin muaccel hale gelmiş vergi borcunun bulunmaması ve mahsup dilekçesinde adi ortaklık veya kollektif şirketin hangi dönem borçları için mahsup talep edildiğinin belirtilmesi gerekir.
2- Vadesi geçmiş vergi borcunun bulunmaması halinde; iade alacağının sonraki dönemlerde muaccel hale gelecek vergi borçlarına mahsubu mümkündür.
D- SGK Prim Borçlarına Mahsup Yapılabilir mi?
Tevkif yoluyla kesilen vergilerin iadesini düzenleyen Genel Tebliğde mahsuben iade talebinde bulunabilecek borçlar arasında SGK prim borçları yer almadığından; tevkif yoluyla kesilen vergiler nedeniyle iade alacağı bulunan mükelleflerin SGK prim borçlarına mahsup yapılamaz.
E- Üçüncü Şahısların Vergi Borçlarına Mahsup Yapılabilir mi?
Sadece nakden iade edilebilir aşamaya gelen alacağın üçüncü şahısların vergi borçlarına mahsubu talep edilebilir.
Bu mahsup işlemine ilişkin verilecek iade talep dilekçesine (1A), Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 429)’nin ekinde yer alan “Üçüncü Kişilerin/Kurumların Vergi Borçlarına Mahsup Talebine İlişkin Liste” eklenir. Bu şekilde yapılan mahsup talepleri düzeltme fişinin onaylandığı tarih itibarıyla yerine getirilir.
F- Kısmen Mahsuben, Kısmen Nakden İade Talep Edilebilir mi?
Mükellefler, kısmen mahsuben kısmen nakden iade talep edebilirler. Bu durumda talebin tümünün nakit iadesi olarak kabul edilerek işlem yapılması söz konusu değildir.
Söz konusu talepler, Tebliğde yer alan açıklamalar çerçevesinde ayrı ayrı değerlendirilir. Dolayısıyla 80.000 TL iade alacağı bulunan mükellef, bu alacağının 50.000 TL’sini nakit olarak kalan kısmını ise vergi borçlarına (vadesi geçmiş borcu bulunmuyorsa, gelecek dönemde doğacak borçlarına) mahsup yoluyla alabilir.
G- Yeni Tutarlar, Önceki Dönemdeki İade Alacaklarına Uygulanabilir mi?
315 Seri No.lu Tebliğ ile güncellenen tutarlar, geçmiş dönemlere ilişkin olup da henüz sonuçlandırılmamış mahsup ve iade talepleri hakkında da uygulanacaktır.
I- Belirlenen Yeni Tutarlar, Güncellenecek mi?
Tebliğde yer alan tutarlar her yıl bir önceki yıl için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacaktır. Bu miktarların hesabında ise 1.000 Türk Lirasına kadar olan tutarlar dikkate alınmayacaktır.
Yılmaz Dönmez YMM Gelir İdaresi E.GrupMüdürü
