Vergi mevzuatımızda yer alan önemli konulardan biride yenileme fonu olup, yenileme fonuna ilişkin hükümler 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 328 ve 329. maddelerinde düzenlenmiştir. Yenileme fonunun uygulamasına yönelik en son düzenleme 7338 sayılı kanunla yapılmış ve uygulama son halini almıştır.
Yenileme fonu İşletmelerin amortismana tabi iktisadi kıymetlerinin (bina, araç, makine vb.) satışından elde edilen kazancın dönem karına ilave edilmeden aynı tür iktisadi kıymetin amortismanından düşülmek suretiyle vergi erteleme avantajı sağlayan bir uygulamadır.
Kimler Yenileme Fonu Uygulamasından Yararlanabilirler?
Yenileme fonu pasifte geçici bir hesapta takip edileceği için, yenileme fonundan yararlanacak işletmelerin bilanço esasına göre defter tutması gerekmektedir.
Satış Karı Yenileme Fonuna Alınabilecek Varlıklar Nelerdir?
Yenileme fonuna konu olan iktisadi kıymetin amortismana tabi olması gerekmektedir.(Bina,araç,makine vb.)
Yenileme Fonu Kullanılırken Satılan İktisadi Kıymetin Yerine Farklı Türden İktisadi Kıymet Alınabilir mi?
Alınacak iktisadi kıymetin yenileme fonu ayrılan iktisadi kıymet ile aynı nitelikte olması gerekmektedir.(Jeneratörü değiştirmek isteyip satışını gerçekleştiren firma yerine elektrik trafosu alamaz ancak jeneratörün gücünde vb niteliği etkilemeyecek özelliklerinde birtakım değişiklikler olabilir.)
Yenileme Fonu İle İlgili Karar Alınması Gerekli midir?
Yenileme fonunun oluşturulabilmesi için işin niteliğine göre zorunlu bulunması veya bu hususta işletmeyi idare edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olması gerekmektedir. Dolayısıyla şirketlerin yetkili organlarının karar alması gerekmektedir. Ayrıca yenilemeye yönelik teşebbüse geçilmiş olması gerekmektedir.(Yeni alım için araştırmaya yönelik teklif yazıları vb.)
Yenileme Fonunun Kaç Yıl İçerisinde Kullanılması Gerekmektedir?
Yenileme fonunun üç yıl içerisinde kullanılması gerekmektedir. Üç yıllık süre satışın yapıldığı tarihi takip eden takvim yılından itibaren başlayacaktır. Yenilemenin üç yıl içerisinde gerçekleşmemesi halinde fondaki tutar üçüncü yılın sonunda gelir yazılacaktır.
Bir Veya Birden Fazla İktisadi Kıymet İçin Yenileme Fonundan Faydalanılabilir Mi?
Bir veya birden fazla iktisadi kıymet alınabilir. Birden fazla amortismana tabi iktisadi kıymete ait satış karı varsa her iktisadi kıymete ait yenileme fonunun ayrıntılı şekilde takip edilebileceği muhasebe kayıtları gerçekleştirilmelidir.
Yenileme Fonu Hangi Hesapta Takip Edilir, Nasıl Kapatılır?
Yenileme fonuna ilişkin tutar 549 Özel Fonlar hesabında takip edilir, yeni alınan iktisadi kıymetin amortismanından düşülerek kapatılır.549 Özel Fonlar hesabında bakiye kalması durumunda satışı takip eden üçüncü yılın sonunda 671 Önceki Dönem Gelir Ve Karları hesabına devredilerek bu hesap kapatılır.
Satılan İktisadi Kıymetin Yerine İkinci El İktisadi Kıymet Alınabilir Mi?
Satılan iktisadi kıymetin yerine ikinci el iktisadi kıymet alınabilir.
Yenileme fonunun uygulanabilmesi için belirli şartların sağlanmış olması gerekmektedir. Yukarıda detaylarına yer verdiğimiz yenileme fonu uygulaması ile bina, araç, makine vb. amortismana tabi iktisadi kıymetlerin satışından doğabilecek kazançlara ilişkin verginin ertelenmesi mümkün olup şirket yönetici ve sahiplerinin dönem sonunda değerlendirebileceği bir enstrüman olduğunu hatırlatırız.
