Geçtiğimiz ay yayımlanan “41 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” ile 1 Mayıs 2022 tarihinden itibaren demir-çelik ürünlerinin teslimlerinde de tevkifat uygulanması öngörülmüştür.

Tevkifat kapsamına; cevherden, hurdadan veya diğer hammaddelerden üretilen demir- çelik ve alaşımlarından mamul her türlü uzun (çubuk, inşaat demiri, profil, kangal demir, filmaşin, tel, halat, hasır, boru, lama vb.) veya yassı (levha, sıcak haddelenmiş yassı ürünler, soğuk haddelenmiş yassı ürünler ve kaplanmış yassı ürünler vb.) demir-çelik ve alaşımı ürünler girmektedir. Demir-çelik ve alaşımlarından mamul eşya (kapı, kapı kolu, köşebent, vida, somun, vida soketi, dübel, kilit, çivi, flanş, maşon, dirsek, kanca, menteşe, yay, bilya, rulman, zincir vb.) teslimlerinde tevkifat uygulanmayacaktır.

İthalatçılar tarafından yapılan teslimleri ile münhasıran cevherden üretilenlerinin üreticiler tarafından ilk tesliminde tevkifat uygulanmayacaktır. Bu safhalardan sonraki el değiştirmelerde ise tevkifat uygulanacaktır.

Bununla birlikte, demir-çelik ve alaşımlarından mamul ürünlerin hurdadan, diğer hammaddelerden veya hurda, cevher ve diğer hammaddeler birlikte kullanılarak üretilmesi halinde bu ürünlerin ilk üreticilerinin teslimi dâhil her safhasındaki teslimlerinde tevkifat uygulanacaktır.

Yukarıda belirttiğim tevkifata ilişkin düzenlemenin yanı sıra, külçe metal teslimlerinde de yeniden düzenlemeye gidilerek, tevkifat yapılacak külçe metallerin arasına demir-çelikte eklenmiştir.

Biliyorum kafalar biraz karıştı ama olayı bir tablo şeklinde özetlersek durum daha iyi anlaşılacak diye düşünüyorum.

Yukarıda da görüleceği üzere imalatta kullanılan hammaddeye (hurda, alaşım ve cevher) göre ve teslim edilen demir-çeliğin cinsine (külçe, çubuk, profil vb.) göre ayrıca teslimin hangi safhada olduğuna göre tevkifata tabi olup olmadığı ve tevkifat oranı değişmektedir.

Yani yapılacak bir yasal düzenlemeyi en çok nasıl karmakarışık hale getirebiliriz diye özel bir çalışma yapılmış olsaydı, bundan daha karışık hale getirmeleri mümkün değildi.

Bir kanun çıkarılıyor, kanunu açıklamak için tebliğ, tebliği açıklamak için sirküler daha da işin içinden çıkılamazsa mükellefler tarafından vergi idaresinden özelgeler talep ediliyor.

Burada şu sorunun sorulması gerekiyor; yasal düzenlemelerin bu kadar anlaşılmaz olması zorunlu mu? Anlaşılmaz olmasından vazgeçtim bir düzenleme yapılıyor, neden olayı bütünüyle kavrayacak şekilde tebliğ düzenlenmiyor. Yayımlanan genel tebliğde mevcut durum etraflıca değerlendirilmediği ve tebliğde verilen örneklerin yetersiz olmasından kaynaklanan belirsizlikler nedeniyle, bazı mamul/yarı mamul ürünlerin tesliminde tevkifat uygulanıp uygulanmayacağı konusunda tereddütler oluşmaktadır.

Oluşan bu tereddütler dolayısıyla, mükellefler hatalı bir işlem yapmamak adına vergi idaresinden talep edecekleri özelgelerde  artış olacağını düşünüyorum.

Demir-çelik ürünlerinin teslimleri ile ilgili getirilen tevkifat zorunluluğu düzenlemesinde, daha önceden benzer nitelikteki (bakır, çinko, alüminyum ve kurşun) malların teslimlerine yönelik getirilen tevkifat zorunluluğunda yaşanılan tereddütler ve talep edilen özelgeler dikkate alınarak, yarı mamul/mamul teslimlerinde tevkifata yönelik muhtemel tereddütleri giderici yönde ve daha kapsamlı bir tebliğ hazırlanabilirdi.

Tebliğlerin tereddüte mahal vermeyecek derecede açık ve anlaşılabilir düzenlenmesi mümkün değil mi?

Elbette mümkün, ama bunu yapabilmek için, düzenleme yapılacak sektör temsilcilerinin görüşlerine önem verilmeli ve gerek yasaların ve gerekse yasaların uygulamasına açıklama getiren tebliğlerin, uygulamayı çok iyi bilenler tarafından kaleme alınması gerekmektedir.

Bütün bunlar yapılmadığında da yukarıda gördüğümüz gibi bir tablo ile karşılaşmamız kaçınılmaz olacaktır.

Bütün okuyucularıma sağlıklı günler dilerim. (Erol Çember)